yakamoz

Uğur Mumcu'nun eserleri

Mobilya Dosyası (İlk Kitabı)

"Yurttaşın binbir güçlükle verdiği vergiler, Başbakanın yeğenine aktarılmakta ve demokratik düzen, kardeşler yeğenler saltanatı sağlamaya yaramaktadır. Son yıllarda muhtıralar alınıp verilmiş, ... insanlar hücrelere atılmış, işkencelerden geçirilmiş, idam sehpalarında delikanlılar sallandırılmış ve sonunda işte böyle, Başbakanın yeğeni zengin edilmiştir. Yaşasın hür teşebbüse dayalı çok partili düzenimiz!.."  (Uğur Mumcu)

Mobilya yolsuzluğu, zamanın Başbakanı Süleyman Demirel’in yeğeni Yahya Demirel’in, mobilya diye sunta ihraç ederek 1975’lerin rakamıyla 25 milyon lira vergi iadesi almasının öyküsü. Altan Öymen ile Uğur Mumcu, kamuoyunu “hayali ihracat”la tanıştırırlar, ama soluğu mahkemede alırlar, topladıkları belge ve bilgileri 1975’te kitaplaştırırlar. Dünü ve bugünü karşılaştırmak açısından, güncelliğini yitirmeyecek bir yapıt. 

Suçlular ve Güçlüler 

"Yargıcıyla, avukatıyla tüm hukukçular esir alınmıştı Hitler rejimince. Hukuk profesörleri birer papağan, yargıçlar ise oyuncaktı Hitler’in elinde. Bugün, Hitler’e uşaklık etmiş yargıçlara hukukçu demek mümkün müdür artık? Bunlar, siyasal cinayetlerin kiralık katilleridir. Bir yüksek kürsüye cübbeyle çıkmak, cellatlığa meşruiyet kazandırmaz hiçbir zaman."

Uğur Mumcu 1969-74 yılları arasında Ortam, Devrim dergileri ile, Cumhuriyet, Milliyet, Akşam ve Yeni Ortam gazetelerinde yayımlanmış ve Uğur Mumcu'nun kendisi tarafından seçilmiş inceleme ve güncel köşe yazılarından oluşan bir kitap. Mumcu'nun Mobilya Dosyası'ndan sonra ikinci kitabı. Ağırlıklı olarak, Türkiye'nin 12 Mart darbesi öncesi ve sonrasındaki sancıları çerçevesinde, asker-sivil, sağ siyasal kadroların, yer yer birey tahlilini yapan yapıt, hâlâ güncel. Çünkü Türkiye, baskı dönemlerinde devletin kışkırtıcı ajanlar bile kullanarak yaptığı işlerin akıl ve hukukdışı izlerini silebilmiş, demokrasiyi tüm kurum ve kurallarıyla yaşama geçirebilmiş değil. 

Sakıncalı Piyade

"Ellerin dert görmesin Uğur Mumcu! Sakıncalı Piyade’yi yazdığın için, eline sağlık, ağzına sağlık, canına sağlık... Kendi yazdıklarıma gülemem. Ama senin yazdıklarını gülerek okudum. Acı acı gülmek deyimi vardır ya, işte öyle acı acı güldüm." (Aziz Nesin)

Uğur Mumcu, yazdığı bir yazıdan dolayı 12 Mart döneminde (1971) yargılanır ve bir yıl kadar Mamak Askeri Cezaevi'nde tutuklu kalır. Hapis cezası askeri Yargıtayca bozulur. Yani suçsuz bulunur, aklanır. Ama sistem, hıncını alamaz; askerlik görevini yapmak üzere yedek subay okulunda öğrenci iken, yedeksubaylık hakkı elinden alınır ve "sakıncalı piyade eri" unvanıyla Ağrı'nın Patnos ilçesine "er" olarak gönderilir. Askerlik görevini böyle tamamlar."Sakıncalı Piyade, bu maceranın çarpıcı çelişkiler, komik unsurlarla dolu ve Mumcu'nun güçlü mizah zekası ve kalemiyle süslü öyküsüdür. Mumcu'nun 1977 yılında yayımladığı bu kitabı, bugüne dek 54 baskı yaptı, satış adeti 200 bini aştı.

Bir Pulsuz Dilekçe

"Uğur Mumcu’nun bu kitabı, Suçlular ve Güçlüler ile başlayan bir dizinin ikinci kitabı gibidir. Suçlular ve Güçlüler’de Mumcu, 12 Mart rejiminin sorumlularıyla -genellemeler halinde değil- somut olarak, tek tek, isim isim uğraşmıştı. Bir Pulsuz Dilekçe’de de 12 Mart döneminin arkasından gelen ve aslında onun uzantısı olmaya çabalayan Milliyetçi Cephe rejiminin marifetleri ve marifetlileriyle uğraşıyor. Gene tek tek, gene isim isim." (Altan Öymen)

Büyüklerimiz

Siyasal içerikli yazılarıyla bir köşe yazarı olarak bildiğimiz Uğur Mumcu bu kitapta, 1980 öncesinde siyasal yaşamda adı duyulan, belli dönemlere damgasını vurmuş birçok ünlünün yaşam öykülerini, siyasal geçmişlerini, bir güldürü yazarının ustalığı ile anlatıyor. Mumcu'nun, o dönemde Politika ve Çivi gazetelerinde Mehmet Ferda takma adıyla yayınladığı bu yaşam öyküleri, zamanın ünlü Türk büyükleri! için birer kimlik kartı niteliğinde. Genç okuyucular, bu, kerameti kendilerinden menkul ünlü(!)lerin bir kısmını tanımayabilirler. Ama haksızlık etmesinler; böyle ünlülerin günümüzde de birçok örneği yok mu? Kitaptaki adların yerine, bugün tanıdıkları ünlülerin adını yazsalar, çok fazla şey değişmeyeceğini görecekler. 

Çıkmaz Sokak

"Sosyalistler için tek yol vardır. O yol, silahla değil, namlu ucuyla değil, mermi çekirdeği ile değil düşünce ile inançla açılır. Bu yol düşüncelerle, inançlarla ışıldar ve kitlelere ulaşır. Sosyalizme inanmak, işçi sınıfına inanmak demektir. Kaynağını işçi sınıfında bulmayan düşünce ve eylemler, ancak ve ancak blankizm ve anarşizmin yol ve yöntemleri olur... 12 Mart öncesi ve sonrası gençlik eylemlerinin önde gelen liderleri, cezaevinde birbirine yüz seksen derece ters görüşleri savunabiliyorlar. Ertuğrul Kürkçü, Yusuf Küpeli ve İlkay Demir aynı davada, aynı eylemlerden sorumlu tutularak yargılandılar; bugünse birbirleriyle çok ayrı çizgidedirler." (Uğur Mumcu)

12 Mart öncesi gençlik eylemlerinin siyasal, toplumsal, bireysel, hukuksal çözümlemesi. O dönemde Niğde Cezaevinde yatmakta olan eylemcilerle röportajlar, mahkeme kararları, hukuksal yorumlarla birlikte. 

Tüfek İcad Oldu

"Yenilmeyen güç odur: Halkın gücüdür; halkın örgütlü gücüdür. Asya’da ve Afrika’da dirilen ve direnen halklar, bu örgütlü gücün yediveren bağımsızlık gülleridir. İş, bu gücü örgütlemektedir; hüner, bu gücü her gün bilenen bilinçle ayakta tutabilmektedir." (Uğur Mumcu)

Doğan Avcıoğul'nun önsözüyle. 1977-80 arası Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan yazılardan, kendisinin seçtiği yazılar. Kah Ecevit ve CHP; kimi kez Ecevitli Erbakanlı CHP-MSP; kimi kez Demirelli, Türkeşli, Erbakanlı, Feyzioğlulu "Milliyetçi Cephe" hükmetleri iktidarda. Terör ve kan dizboyu. Ecevit'e suikast girişimlerinden, kanlı 1 Mayıs, 16 Mart, Kahramanmaraş, Çorum kırımları... Abdi İpekçi, Ümit Doğanay, Cavit Orhan Tütengil ve benzeri sayısız bireysel cinayet... Ve yolsuzluklar, hırsızlıklar... 12 Eylül darbesine giden yolun kanlı, kirli, acılı kilometre taşları. Kontrgerillasıyla, "çete"siyle bugün izlediğimiz filmin jeneriği, senaryosu, hatta çekimi...

Silah Kaçakçılığı ve Terör

"Bu kitabın yazılmasındaki amaç, terörün silah kaçakçılığıyla ilgisini ortaya koymak ve kamuoyunu bu konuda uyarmaktır. Eğer, değinilen olaylar, sergilenen belgeler ve önerilen çözüm yolları, terörün bir yönünü aydınlatmaya ve okurları belli konular üzerinde düşünmeye yöneltmişse amaca ulaşılmış demektir.Silahların yok olduğu, düşüncelerin barış ortamlarında özgürce tartışılabileceği bir Türkiye özlemi ile kitabımı noktalıyorum." (Uğur Mumcu) 

Söz Meclisten İçeri

Bu kitabın içinde eleştiri konusu, kurum olarak parlamento değildir. Parlamentoları oluşturan kişilerin aritmetik çoğunluğu da değildir. Bu kitap ile yalnızca, parlamento çalışmalarını engelleyen, kürsülerde yurt ve dünya sorunlarının özgürce konuşulmasını engelleyen sorumsuz bir azınlık eleştirilmiş; bu azınlığın sergilediği çirkinlikler eleştiri konusu yapılmıştır. 

Ağca Dosyası

"Ağca olayında söz söyleyebilmek için, bizim Türkiye olarak öncelikle ve kesinlikle İpekçi cinayetini aydınlatmamız gerekir. Bunu bu aşamaya kadar yapmış değiliz. Abdi İpekçi’nin öldürülmesi olayında birinci derecede sorumlu olan ve Ağca’yı, İpekçi’yi öldürmesi için azmettiren Mehmet Şener, İsviçre’de yakalanmış ancak Türkiye’ye getirilmesi bugüne kadar sağlanamamıştır. 
Mehmet Şener Türkiye’de yargılanmazsa, İpekçi cinayeti hiçbir zaman aydınlatılamaz. Adalet Bakanlığı kamuoyuna, hiç olmazsa Şener’in niçin bugüne kadar Türkiye’ye getirtilmesinin sağlanamadığını açıklamalıdır." (Uğur Mumcu)

Uğur Mumcu’nun Ağca olayı ile ilgili olarak üzerinde ısrarla durduğu isimlerden biri de Oral Çelik’ti. Şener’den farklı olarak, Çelik Türkiye’ye geldi, getirildi. Ama susuyor. Ülkesinin yargı organlarına konuşmayan Çelik’in, konuşmak için yabancı televizyon kanallarından yüzlerce trilyon istediği düşünülürse Mumcu’nun ısrarları herhalde daha iyi anlaşılacaktır.

"Papa-Mafya-Ağca"nın not defteri, hazırlık çalışmaları. Türkiye sınırları içinde sağlanan belge ve bilgiler. Papa- Mafya-Ağca'da Uğur Mumcu artık Türkiye dışına da açılıyor. Bizzat yerinde gidip görerek, görüşerek; Roma'da Ağca ile, savcılarla, yargıçlarla... Roma mahkemesindeki duruşmaları izleyerek, İtalyan televizyonlarında, konuyla ilgili programlara katılarak. Ama "Ağca Dosyası" da bütün bu çalışmaların bir "not defteri". Papa-Mafya-Ağca'nın "ana rahmi". 

Terörsüz Özgürlük

"Uğur Mumcu’nun Türk köşe yazarlığına yepyeni bir hava getirdiğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Keskin bakışlı bir gözlemci, belgesel bir eleştiricidir o. Güçlü hukuk mantığını çok kez ince bir mizah çizgisi ile çerçevelediği için yazıları ne denli ağır olsa da okura ferahlık verir. Uğur Mumcu’nun yazıları bugün günceldir. Bunlar, yarınki kuşaklar hesabına kuşkusuz, ibret alınması gereken birer tarih dersi yerine geçecektir."

Nadir Nadi 1980-82 arası, Cumhuriyet gazetesi yazıları. Yine kendi seçtikleri. Tam 12 Eylül dönemi! Darbe yapılmış. Ama 82 Anayasası'na bile daha zaman var. Hele Kasım 83 seçimlerine, Özal'lı yıllara daha da var. Ordu yönetimde. Sıkıyönetim var. Yazılabilecek olanlar son derece sınırlı. Anayasa hazırlanıyor. Temel yasalar değiştiriliyor. YÖK düzeni kuruluyor. Özal'lı yıllara daha var ama, artık Özal da tüm ağırlığıyla hissediliyor. Türkiye'nin dışa bağımlılığı lehimleniyor, bağımsızlığı iyice zincirleniyor. Ve kuşkusuz artık bir AĞCA'mız da var. 

Papa-Mafya-Ağca

"Araştırıcı, yürekli, yiğit yazar Uğur Mumcu'yu, Ankara Hukuk Fakültesi'ndeki asistanlık döneminden beri bilirim. Önce yazılarını, birkaç yıl sonra da kişisel olarak kendisini tanıdım ve sevdim. Son yıllarda onun hiçbir tehdide kulak asmadan ve her türlü tehlikeyi göze alarak deştiği konulardan her biri, ülkemizin ve bütün dünyanın çıkarcılık kenetleriyle kenetlenmiş karanlık yüzlerini ortaya çıkaracak kapıları aralamaktadır.Kahramanlık yalnız savaş cephesinde olmaz. Kalemden başka silahı olmayan yazarlık ve gazetecilik alanında da olur. Bu, yadsınamaz. Alman filozofu Hegel'in şu sözünü hiç unutmamalı: Bir uşağa göre hiç kimse kahraman değildir; bu görüş dünyada kahraman bulunmadığını değil, onu söyleyenin uşak olduğunu gösterir." (Hıfzı Veldet Velidedeoğlu)

Milliyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni ve Başyazarı Abdi İpekçi'nin öldürülmesi... Katil zanlısı, ülkücü Mehmet Ali Ağca... Ağca'nın İstanbul Metris Askeri Cezaevinden kaçırılışı... Sahte pasaportla yurtdışına çıkışı... Bulgaristan, İsviçre, İtalya dolaşırken, Roma'da, bir "açık hava ayini" sırasında Papa II Jean Paul'e ateş etmesi... Bütün bunların, CIA, KGB, benzeri, tüm gizli servislerle, ajanlarla, uyuşturucu ve silah kaçakçılığıyla bağlantılı terörle ilişkisi.. Mimar Sinan'ın "çıraklık, kalfalık, ustalık eserleri" gibi, "Papa- Mafya-Ağca", Uğur Mumcu'nun gazetecilikte, araştırmacı gazetecilikte ulaştığı doruk.

Liberal Çiftlik

"Ekonomimiz alaturka, liberalizmimiz arabesk, sermayemiz nazlı, iş adamımız narindir. Ekonomide serbest, siyasette greko-romen güreşiriz. Ama hep tuş oluruz. Uçan kuşa borcumuz var, uçmayana hıncımız... Devrim yasak, evrim sakıncalı, döneklik yararlıdır azgelişmiş demokrasimizde. (Güleriz ağlanacak halimize) derler ya; ağlanacak halimize biraz da gülmek istedim. Ne yapayım! Şimdiye dek, kızarak yazdım anlamadılar. Şimdi gülerek yazıyorum; belki anlarlar!.." (Uğur Mumcu) 

Devrimci ve Demokrat

"Türkiye’de devrimci birikim, bölgede ulusallık ve bağımsızlık ilkelerini yerleştirecek bir devrimci siyaseti oluşturup geliştirebilir. O görkemli ulusal kurtuluş tarihine sahip olan Türk halkı, bu siyasetin doğal mirasçısıdır.
Ne Amerikan emperyalizminin işbirlikçiliği, ne Sovyet güdümü, ne de Tanzimat batıcılığı... Ulusallık içinde devrimcilik, özgürlük ve bağımsızlık; devrimci siyaset işte budur." (Uğur Mumcu) 

Aybar ile Söyleşi

"Çağdaş uygarlık, dünya kültür birikiminin doğal mirasçısıdır. Sosyalist kültür de bu mirasın ayrılmaz parçasıdır." (Uğur Mumcu)

Uğur Mumcu'nun, bu kitapta okuyacağınız Mehmet Ali Aybar'la söyleşisi iki bölümden oluşuyor. Birinci bölümdeTürkiye İşçi Partisi (TİP) olgusu anlatılıyor. İkinci bölümde de Marksizm, özgün kaynaklarına inilerek tartışılıyor.
Sosyalizmin yıkıldığı savunuluyor. Mumcu da, Aybar da artık aramızda değil. Böyle bir ortamda bu kitap gençler için çok ilginç olabilir. Eskilerse geçmişi, bugünü ve kendilerini yeniden sorgulamak olanağını bulabilirler. 

İnkılâp Mektupları

"İhtilal örgütleri niçin kuruldu? İlk ihtilal örgütünü kuranların düşünceleri neydi? Dünyaya ve Türkiye'nin sorunlarına nasıl bakıyorlardı? Nasıl örgütlenmiş ve nasıl başarıya ulaşmışlardı? Bunları bilmeden, sağlam temellere dayalı sağlam bir demokrasi kurmaya olanak yoktur. ... 27 Mayıs, cumhuriyet döneminde yaşanan bir (2'nci Meşrutiyet) gibidir. 27 Mayısçılar da ittihatçılara benzer. İttihatçılar için (yoksul öldüler) derler. Köksal da, eylemiyle (son ittihatçılardan biri)ydi. Onlar gibi yoksul ve yalnız öldü. Son yıllarda devlet yönetiminde, Osman Köksal benzeri görevler üstlenen kaç kişi, son günlerini sıkıntı ve yoksullukla pençeleşerek geçirdi, söyler misiniz?" (Uğur Mumcu) 

27 Mayıs Devrimi cumhuriyet tarihinin önemli kilometre taşlarından biri. Acı yanları, yanlış yanları var; doğru, güzel, yararlı yanları var. Yandaşları var, oldu; amansız karşıtları var, oldu. İhtilal'in kahramanları arasında bile çok farklı çizgiler, tavırlar, kimlikler gelişti. Hareketi kendi siyasal amaçları için kullanmaya çalışanlar, kullananlar da çıktı; kendi bireysel çıkarları için kullananlar da çıktı. Bunların tamamen dışında, devrimin yapıldığı günkü tavrını çizgisini aynen koruyan, yaşayabilmek için kimseden hiçbir şey beklemeyen, bunun için yaşamlarının son günlerini ciddi sıkıntılar içinde geçirenler...

Albay Osman Köksal bunlardan biri. O sırada Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı. olayın tam göbeğinde yaşamış birisi. Dolayısıyla 27 Mayıs Devriminin sonrasına ve hayli öncesine dair birçok bildiği, anıları, notları var. Bunları sekiz klasörde toplamış. Ancak ölümünden sonra bu dosyalar çalınıyor. Ama "hırsızlar", evde bir "manevra sandığı" içindeki mektupları ve anıların ilk taslaklarını unutuyor. İşte İnkılap Mektupları, çalınamayan bu belgelerden oluşuyor. Bu belgeleri önce Cumhuriyet gazetesinde bir yazı dizisi olarak yayımlayan Uğur Mumcu diyor ki; "İhtilal örgütleri niçin kuruldu? İlk ihtilal örgütlerini kuranların düşünceleri nelerdi. Dünyaya ve Türkiye sorunlarına nasıl bakıyorlardı? Nasıl örgütlenmiş ve nasıl başarıya ulaşmışlardı? Bunları bilmeden, sağlam temellere dayalı, sağlıklı bir demokrasi kurmaya olanak yoktur. Bu bakımdan Köksal'dan artakalan mektupların önemi daha da artmaktadır." 

Rabıta

"Uğur Mumcu’dan sözederken. her zaman 'Yiğit genç dostum ve değerli meslektaşım' derim. Bu kez de laik Türkiye Cumhuriyeti’ni korumak ve uğruna her tehlikeyi göze alarak, ülkenin dışında ve içinde yuvalanmış Türklük düşmanı bütün İslâmcı örgütleri -Atatürk’ün devrimci, laik cumhuriyetini emanet ettiği gençlerden biri olarak- usta bir gazetecinin ve her yazdığını belgeye dayandıran bir bilim adamının dikkat ve titizliğiyle araştırdı ve çıkarıp ortaya koydu. Gerçekten kutlanası bir hizmet oldu bu..." (Hıfzı Veldet Velidedeoğlu)

Siyasal İslam, radikal İslam, İslamizm... Örgütleriyle, yurtiçi, yurtdışı örgütlenmeleri, bağlantıları, para kaynakları, önde gelenleri, planları, düşündükleri, amaçları... Kara Ses Cemalettin Kaplan... Suudiler, Rabıtatül Alemül İslam... Aramco... Yurtdışına gönderilen imamlara maaşlarını kim ödedi? Bununla ilgili kararnameyi kim imzaladı? Dönemin Cumhurbaşkanı Kenan Evren ne dedi. Siyasal İslam ve uyuşturucu kaçakçılığı... Askeri yönetimler dahil Türk hükumetlerinin, Türkiye'yi Türk-İslam sentezi adı altında İslamizm'e teslim edişlerinin öyküsü... 

12 Eylül Adaleti

12 Eylül, bir metamorfozun adıdır. Eğitimden hukuka, herşeyin tümüyle değiştiği bu dönemden sonra artık hangi taşı kaldırsanız altında 12 Eylül var. Bugün yaşadıklarımız, öncesiz sonrasız hep var olan şeyler değil. 12 Eylül ile birlikte topluma zorla giydirilen bir deli gömleği.
Bu yapının oturabilmesi için hukuk da amansızca kullanıldı. Ancak, hukuktan önce adalet kavramı var. Adalet, bir ideal durumun, özlemin adı. Hukuksa, adalete ulaşmanın yollarından sadece biri. Hukuku kullanarak, adaletsizlik de yaratabilirsiniz. Parlamentodan çıkan metin, hukuktur; ama mutlaka adalet değildir. İşte 1982 Anayasası, işte 141-142 ve benzerleri.

Bu kitabın adı, bu nedenle 12 Eylül Adaleti. Çünkü okuyunca, hukuk diye değil, adalet diye sızlayacak vicdanınız. 

Bir Uzun Yürüyüş

"... Dostu ve düşmanı şunu kabul etmelidir ki Boran; sosyalizm kavgasında en soluklu ve dirençli olanlardan biriydi. Sosyalizm inancından bir an bile geri dönmedi. Uzun savaşım yıllarının son günlerinde çelişkili çizgiler çizse de, genel doğrultusundan hiç ödün vermedi; çileli ve acılı oldu.
1 Mayıs olan doğum tarihi, bir bakıma, Boran'ın Marksizm'le bütünleşen siyasal ve ideolojik çizgisini de belirlemiş oldu...

TİP olayı yaşandı. Aynı olayı bir kez daha yaşamak artık olası değildir. Fakat yaşanan bu olaydan, aradan geçen bunca yıldan sonra ders çıkartılmaz mı? Sanıyoruz, arayanlar için, bu röportajlarda böyle dersler de -hem de bol bol- var!.." (Uğur Mumcu)

Türkiye'nin ilk resmi sosyalist partilerinden Türkiye İşçi Partisi TİP'in genel başkanlarından Behice Boran'ın ağzından, hem kendisinin, hem TİP'in hem Türkiye sosyalist hareketinin değerlendirmesi, öyküsü... Aynı zamanda Türkiye'nin siyaset ve demokrasi tarihinden çok önemli bir kesit. Devletin sol'a bakışı, sol akım içindeki insanların yaşadıkları, mücadeleleri ile birlikte... 

Tarikat-Siyaset-Ticaret

"Türkiye, bir İslamcı devlet değildir; laiktir, laik kalmalıdır. Ve laik kalacaktır. Amerikancı bütün etkilere karşın Türkiye, kendi bağımsız siyasetini kendisi çizecek ve bu siyaseti yine kendisi uygulacaktır.
Müslümanlığı, bir antikomünist ideoloji olarak Türkiye’nin komşularına karşı kullanmak, hem İslâm dinine saygısızlıktır hem de Türkiye Cumhuriyeti’ni sonu gelmez bir serüvene itmek demektir." (Uğur Mumcu)

Mumcu, bu yapıtında dinin siyasetle, dahası ticaretle iç içeliğini kanıtlamış; bu üçlü arasındaki ilişkinin belgelerini kamuoyuna sunmuştur. Yapıt, bu açıdan önemlidir, çünkü bu üçlünün ilişkisi sürmektedir. 

Kazım Karabekir Anlatıyor

"Her ihtilal, çatışmalar ve çalkantılar içinde oluşur. Bu çatışma ve çalkantılar, ihtilalcileri karşı karşıya da getirir.
Mustafa Kemal ve Karabekir Paşa, Ulusal Kurtuluş Savaşımızı kesin utkuya ulaştıran iki eski dost, iki eski asker ve iki eski ihtilalcidir. (Ama) yolları, hilafetin kaldırılması ve cumhuriyetin ilanıyla birlikte ayrılmıştır. İhtilal, evlatlarını yer! Bu bir değişmez kuraldır. Anadolu ihtilali, Türkiye'de bir yeni dönem açmış, bir çağ değiştirmiştir. Böylesine bir olayda, ihtilalcilerin yollarının ayrılması doğaldır. Doğal olmayan, bu olaylar üzerindeki yasakların şu ya da bu nedenle bu gün bile sürmesi, sürdürülmesidir." (Uğur Mumcu) 

40'ların Cadı Kazanı

"Gazetecinin ve tarihçinin işlevleri ayrıdır. Gazeteciler, tarih yazmazlar; tarihçilerin yararlanacağı kaynakları bulmaya ve sunmaya çalışırlar.
Tarihçinin görevi başkadır. Tarihçi, tarih yazarken, anılardan ve belgelerden yararlanır. 40'lı yıllarla ilgili birçok anı yayınlandı. Bu dönemde yaşanan olayların hemen hepsi, ayrı ayrı incelenmeye değer konulardır.
Amacım kuşbakışı da olsa 40'lı yılları biraz daha yakından görebilmek ve gösterebilmekti. 40'lı yıllar bugünleri de yönlendiriyor. Cadı kazanları bugün de kaynıyor. Kazanlarda yananlar, kazanların altına odun atanlar, bugün başka başka insanlar. Ama sonuç değişiyor mu? Hayır!" (Uğur Mumcu)

Kürt-İslam Ayaklanması 1919-1925

"Yakın tarihi bilmeden bugün olup bitenleri anlamaya olanak yoktur.
Yakın tarihimizde Kürt sorunu yasak çemberleri içine alınmıştır. 
Bu yasaklar, sorunun ve konunun yeterince aydınlanmasını önlemiştir. 
Resmi tarih, yasaklar ve ideolojik bağnazlıklar, aynı anadan doğmuş üçüzlere benzer. Tarihe, önyargılar ve yapay kuramlarla bakılmaz. Bu önyargıları, yapay kuramları ve karşılıklı bağnazlıkları aşamazsak ne dünü anlarız, ne bu günü." (Uğur Mumcu)

Kuvvayı Milliye ve daha sonra TBMM ordusu Birinci Dünya Savaşı sonundan Kurtuluş Savaşı sonuna dek Anzavur'undan Çerkes Atem'ine kadar birçok ayaklanma ile boğuşmuştur. 1923 yılının 29 Ekiminde ilan edilen yeni Cumhuriyet ise daha aradan bir buçuk yıl geçmeden Doğu Anadolu'da art arda patlayan İslamcı görünümlü Kürt isyanları ile karşılaşır. Cumhuriyet hükümeti birkaç yıl bu isyanlarla uğraşır. Bunların en belli başlısı, ünlü Şeyh Sait İsyanıdır. Ayaklanmayı bastırabilmek için sadece isyanın çıktığı bölgede değil tüm Türkiye'de sıkıyönetim ilan edilmiş, ünlü Takriri Sükun Kanunu çıkarılmış, 48 kişi asılarak cezalandırılmıştır. Bütün bu gelişmeler Ankara'da TBMM'de, hükümet içinde de çeşitli biçimlerde yansır. Hükümetler, başbakanlar değişir. İngilizlerin isyanı ciddi biçimde destekledikleri ortaya çıkar.

Yerel, bölgesel, ulusal, uluslararası boyutlarıyla bugün yaşadığımız Kürt sorununun 70 yıl önceki başlangıcı. İsyancıların bugün yaşayan yakınlarının görüş ve değerlendirmeleriyle... Acılarıyla, gerçekleriyle... İslamizmin yükselişi ve Kürt sorununun derinleşmesi arasındaki ilişki... Sorununun emperyalist boyutu...

Gazi Paşa'ya Suikast

"Atatürk dönemi ile 2'nci Dünya Savaşı yıllarının da gereğince incelenebilmesi, cumhurbaşkanlığı arşivi ile Dışişleri Bakanlığı gizli dosyalarının (çift aylı kırmızı damgalı) yasaklardan kurtarılıp araştırmacılara açılmasına bağlıdır. Amerikan, İngiliz, Alman ve Fransız belgeleri üzerindeki yasaklar çoktan kalktı; bizde, yasak olmayan yazışma ve tutanakları incelemek bile olanaksızdır. Yakın tarihi inceleyemezsek, bugünü nasıl anlayacağız?!" (Uğur Mumcu)

Atatürk'e düzenlenmek istenen suikast, gizlerini yer yer hâlâ koruyan, cumhuriyetin ilk yıllarının önemli olaylarından biridir. Olayın sanıkları arasında avamdan bazı kimseler, benzer her olayda olduğu gibi yine vardır. Ama Kazım Karabekir gibi Ali Fuat Cebesoy gibi Atatürk'ün yakın silah arkadaşı, Kurtuluş Savaşı kahramanı olarak bilinen insanlar da vardır. Atatürk'ün sert tutumu, İsmet Paşanın yumuşatıcı tavrı, Kazım Karabekir Paşanın, böyle bir suçlamadan duyduğu büyük üzüntü ve düş kırıklığı dikkat çeker.

Aslında elbete işin içine siyaset de girmiştir. İşin içine ünlü Paşaların da sokulmasının başka anlamı yoktur. Atatürk ile bu Paşaların arasını açmak isteyenlerin çabalarına, Atatürk'ün duyguları da eklenebilir. Büyük devrimlerden, büyük savaşlardan sonra, hareketin önde gelenleri arasında bu tür saflaşmalar, çatışmalar daima görülür. Ama Uğur Mumcu'nun dediği gibi, geçmişi, hele yakın geçmişi bilmeden bugünü değerlendirmeye, anlamaya olanak yoktur.

Kürt Dosyası (Son kitabı)

"Terörü yalnızca iyi izlemek, gizli kalmış belgeleri günyüzüne çıkarmak ve parçaları bir araya getirmekle yetinmeyip, aynı zamanda bu olguya nasıl yaklaşılması gerektiğini de iyi saptamış olan Uğur Mumcu, elinizdeki tamamlanmamış çalışmasında da, bir kahraman olarak sunulan ve efsaneleştirilmek istenen Apo’nun geçmişine eğilerek, onun gerçek yüzünü ortaya seriyor." (Ali Sirmen)